COĞRAFİ İŞARETLERİ İLE BOLU
Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından Bolu İlimizde, 2017 yılından bu yana coğrafi işaret ile 22 ürünümüz tescillendi. Birçok kurumun öncülüğünde alınan tesciller, ilimizin zengin kültürünü yansıtmasının yanında, Gastronomi Turizmine de imkân sunuyor.
Karadeniz Bölgesi’ne ait 208 adet coğrafi işaret ile tescillenmiş ürünün 22 tanesi ilimize ait. İlimizdeki tescilli ürünlerin ise beş tanesi Göynük, üç tanesi Mudurnu, iki tanesi Gerede ve bir tanesi de Kıbrıscık ilçelerine ait.
22 ürünümüz tescillendi
Bolu İlimizde, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından coğrafi işaret ile tescillenen, toplamda 22 adet yöresel ürün bulunuyor. İlk tescil Göynük Belediyesi İktisadi İşletmesi girişimiyle, 18 Eylül 2017’de Göynük Tokalı Örtmesi’ne alınırken, tescillenen son ürün ise Bolu Ticaret ve Sanayi Odası(TSO)’nın girişimiyle 11 Ekim 2021’de Bolu Kara Kabağı oldu.
Göynük Tokalı Örtmesi
İlk tescilli ürün olan Göynük Tokalı Örtmesi; baş üstüne gelen kısmı desenli, iki parça, ince pamuklu bez dokumanın birleşmesinden oluşuyor. Kısa kenarlarında kırmızı püsküller bulunan tokalı örtmenin Kısa kenar saçaklarına bağlanan kırmızı püsküllere yörede toka denildiği için bu örtüler Tokalı Örtme olarak adlandırılıyor.
Bolu Kızılcık Tarhanası
1 Aralık 2017’de Bolu Belediyesi tarafından tescil ettirilen Bolu Kızılcık Tarhanası; halk arasında doktor çorbası olarak adlandırılıyor. Doğal antibiyotik olarak bilinen Kızılcık Çorbası, özellikle kış aylarında soğuk algınlığının en büyük tedavi yöntemi. Kızılcık meyvesi püresi, buğday unu ve tuz ile üretilen tarhana sadece çorba şeklinde tüketiliyor.
Göynük Bombay Fasulyesi
Göynük Bombay Fasulyesi, Göynük Ziraat Odası tarafından 2 Ocak 2018 yılında tescil ettirilmiş ve tanelerinin beyaz, çok iri, ovalimsi şekilli ve parlak olması ile diğer fasulyelerden kolaylıkla ayrılır. Bakla yapısı diğer fasulyelerin baklalarına nazaran çok daha iri, uzun, üzeri pürtüklü ve kalın olmasıyla beraber sert kılçıklara sahip.
Bolu Kıbrıscık Pirinci
28 Temmuz 2020’de Bolu TSO’nun girişimi ile tescillenen; Çeltikdere vadisinde yetişen çok özel bir pirinç türü olan ve çiftçiler tarafından geleneksel yöntemlerle hasat edilen Bolu Kıbrıscık Pirinci, beslendiği Aladağ çayından aldığı kalitesi ve özellikleri nedeniyle yoğun ilgi görüyor. Esmer olan Kıbrıscık Pirinci, 300 dekarlık bir alanda, yıllık 60 ton dolayında yetiştiriliyor.
Bolu Çivril Fasulyesi
Bolu Bağışçılar Vakfı tarafından 19 Ağustos 2020’de tescillendirilen Bolu Çivril Fasulyesi’nin baklaları taze halde veya kurutularak kuru fasulye olarak tüketilebilir. Tanelerinin küçük, beyaz, ovalimsi ve parlak olmasının yanında, aynı zamanda ince kabuklu olduğundan kolay pişer.
Bolu Keşi
Bolu Keşi, 21 Eylül 2020 tarihinde Bolu TSO tarafından tescil ettirildi ve ilimiz ile en özdeşleşmiş ürünlerden biri. Coğrafi işaret sicil belgesinde süzme yoğurttan yapılan ve 10 gün kurutma işlemine tabi tutulan sert yapıdaki bir çökelek çeşidi olarak geçen keş, doğrudan tüketilebildiği gibi yörede özellikle rendelenerek ve cevizle karıştırılarak ev yapımı makarnaların, salataların, börek iç malzemelerinin vazgeçilmezlerinden birisi olarak kullanılıyor.
Bolu Fındık Şekeri
Bolu Fındık Şekeri Bolu TSO’nun girişimi ile 21 Eylül 2020’de tescil edilen, yine Bolu’nun tescilli ürünü Dağ Fındığı’ndan elde edilerek, Bolu’da görülebilecek özel ürünlerden bir tanesi olarak göze çarpıyor.
Bolu Patatesli Ekmeği
21 Eylül 2020’de Bolu TSO tarafından tescillendirilen Bolu Patatesli Ekmeği, Bolu denince akla ilk gelen ürünlerden birisi. Bolu Patatesli Ekmeği, içinde bulundurduğu haşlanmış patates, ekşi maya ve oda sıcaklığında 20-25 günü bulan tüketim süresi ile sofraların en önemli tamamlayıcılarından birisi haline gelmiş durumda.
Bolu Manda Kaymağı
Bolu TSO tarafından 5 Ekim 2020’de tescil ettirilen Bolu Manda Kaymağı, çok uzun yıllardan bu yana Bolu’nun köylerinde üretiliyor. Köylerde geleneksel yöntemlerle üretilmekte olan Bolu Manda Kaymağı’nda kullanılan manda sütü; protein, kalsiyum ve yağ miktarı olarak diğer sütlerin önüne geçiyor.
Gerede Şakşak Helvası
Gerede Şakşak Helvası, 6 Kasım 2020’de Gerede Ticaret ve Sanayi Odası tarafından tescil ettirildi ve sert cevizlerle yapılıyor. Şeker, ceviz ve çöven bitkisi suyu kullanılarak üretilen şakşak helvası; Türkiye pazarının yanında Dünya’da da farklı ülkelere ihraç ediliyor.
Bolu Sarı Patatesi
10 Kasım 2020’de Bolu TSO girişimiyle tescillenen Bolu Sarı Patatesi; ülke genelinde lezzeti, sarı rengi, kışlık depolamaya uygun uzun süre saklanabilir olması ile biliniyor. Bolu mutfağında önemli bir yeri olan Bolu Sarı Patatesi; yemeklerde dağılmadan pişmesi, kızartmalarda parlak sarı renkteki görünümü ve ürüne has tat özellikleri ile tercih ediliyor.
Bolu Kabaklı Gözleme
Bolu Kabaklı Gözlemesi, Bolu TSO tarafından 10 Kasım 2020’de tescil ettirilerek ilimizin yöresel değerlerinden biri haline geldi. Bolu mutfak kültürünün önemli bir parçası olan ve sevilerek tüketilen Bolu Kabaklı Gözlemesi, bölgedeki gıda işletmelerinde tüketiciye sunuluyor.
Göynük Dik Börek/Göynük Oklava Tatlısı
Göynük Dik Börek/Göynük Oklava Tatlısı 7 Aralık 2020’de Göynük Belediye’si tarafından tescil ettirilen; buğday unu, yumurta, sirke, tereyağı, tuz ve içme suyundan oluşan hamurun açılarak yufka haline getirilmesi ve üzerine dövülmüş ceviz içi serpildikten sonra ince oklava yardımıyla şekillendirilmesi, dilimlenmesi, tepsiye dikey olarak yerleştirilmesi, pişirilmesi ve şerbetlenmesi ile yapılan bir tatlı olarak Bolu’nun lezzetleri arasına girdi.
Göynük Kabaklı Yufka Tatlısı
Göynük Belediyesi girişimiyle 7 Aralık 2020’de tescillenen Göynük Kabaklı Yufka Tatlısı; balkabağı, kuru soğan, toz şeker, sıvı yağ, kuru nane ve tuzdan oluşan iç harcın iki yufka arasına ilave edilip toprak sacda pişirilmesi, üçgen parçalara dilimlenmesi ve üzerine sütlü şerbetin dökülmesinin ardından dilimlerin rulo şeklinde sarılarak bakır kaplarda servis edilen bir tatlı olarak yöresel lezzetler arasında yerini alıyor.
Bolu Göynük Uğut Tatlısı
Bolu TSO tarafından 9 Aralık 2020’de tescillendirilen Bolu Göynük Uğut Tatlısı; Göynük’te yetişen ve çalıbasan olarak tabir edilen ekmeklik buğday çeşidinin çimlendirilerek kullanılması suretiyle üretilen düğün, bayram, hıdırellez gibi özel günlerde yapılan buğday çimi marmeladı tatlısı şeklinde ifade ediliyor.
Bolu Dağ Fındığı
Bolu Dağ Fındığı, 18 Aralık 2020’de Bolu TSO tarafından tescil ettirildi. Bolu’nun en özel ürünlerinden birisi olan Bolu Dağ Fındığı, diğer fındıklara göre daha küçük ve kabuğu daha kalın olarak yetişiyor. Bolu Dağ Fındığı, Kasım ayı ikinci yarısı ile Aralık ayında çiçek açmaya başlarken; hasat ise Ağustos ayı ikinci yarısında başlıyor. Dağ Fındığı, çikolata üretiminde ve yine bir diğer tescilli ürünümüz olan Bolu Fındık Şekeri üretiminde kullanılıyor.
Mudurnu Basma Helvası
Mudurnu Basma Helvası, 23 Aralık 2020’de Mudurnu Kaymakamlığı tarafından yapılan tescillendirme ile coğrafi işaretli yöresel lezzetler arasına girdi.
Bolu Kanlıca Mantarı
Bolu TSO tarafından 23 Şubat 2021’de tescillendirilen Bolu Kanlıca Mantarı ormanlık alanlarda, özellikle göknar ağaçlarının bulunduğu yerlerde, doğal koşullarda yetişiyor. Vücudun ihtiyaç duyduğu kalsiyum, fosfor, demir, sodyum, potasyum ve magnezyum gibi mineraller ve B1, B2 ve C vitaminlerini içeren Bolu Kanlıca Mantarı; hem çok lezzetli hem de yerel düzeyde ekonomik bakımdan gelir getiren bir mantar türü olarak ifade ediliyor.
Mudurnu Bal Kabaklı Gözlemesi
12 Nisan 2021’de Mudurnu Kaymakamlığı girişimi ile tescillenen Mudurnu Bal Kabaklı Gözlemesi, Mudurnu’nun yemek ve sofra kültüründe çok önemli bir yere sahip.
Gerede Keşi
14 Nisan 2021’de Gerede TSO tarafından tescillendirilen Gerede Keşi’nin kendine has tadı ve lezzetinin yanında sağlık açısından da faydalı olduğu, ayrıca pek çok hastalığın gelişmesini de önlediği belirtiliyor.
Mudurnu Kaşık Sapı
Mudurnu Kaşık Sapı, Mudurnu Kaymakamlığınca 28 Mayıs 2021’de tescil ettirilen, yöreye özgü bir hamur işi. Yemeğin hazırlanmasında, hamurun iki ucunun tahta kaşık ile kapatılması nedeniyle ürün ‘Kaşık Sapı’ olarak adlandırılıyor.
Bolu Kara Kabağı
Tescillenen son ürün olan Bolu Kara Kabağı ise tek yıllık bir kültür sebzesi. Olgunluk durumu, yetiştiricilik koşulları, iklim vb. etmenlere bağlı olarak sarı, turuncu, yeşil renk ve tonlarında üretilmesine karşın halk arasında alışıla gelen adıyla ‘‘Kara Kabak’’ olarak bilinir.
Haber: Esra Ayden /boluhavadis.net
