Coşkun: Manda Sütünden Mahrum Kalmayalım..
Manda sütünün inek sütüne kıyasla bir takım özellikleri bakımından inek sütünden çok üstün bir süt olduğunu ifade eden Prof. Dr. Hayri Coşkun, “Bir ülkede süt çeşitliliği çok önemli. Süt çeşitliliği bakımından şu anda büyük oranda inek sütü üretimi söz konusu. Belki yüzde 95 civarında Türkiye’de üretilen sütün çoğunluğunu inek sütü oluşturuyor. Bunu takip eden koyun sütü üretimi, keçi sütü üretimi ve manda sütü üretimi şeklinde. Keçi sütü ve manda sütü bunlar özellikli sütler. Bazı sütler var ki bazı ürünlere çok spesifik. İnek sütü hemen her türlü üretime müsait. Onun için biz inek sütü için genellikle sanayi sütü tabirini kullanırız. Keçi sütü örneğin içme sütü olarak kullanılması sağlık bakımından, peynire işlenmesi noktasında, manda sütünün yoğurt ve kremaya işleniyor olması onu özellikli kılıyor. Yine manda sütünün protein oranı inek sütüne kıyaslandığında daha fazla. Kalsiyum oranı daha fazla, immunoglobulin oranı fazla. Bazı böyle üstün özellikleri var inek sütüne göre kıyaslandığında” diye konuştu.
“Ürün Çeşitliliği Gıda Üretim Yelpazesinde Büyük Önem Taşıyor”
Ülkemizde giderek manda sayısının azaldığına vurgu yapan Coşkun, “Manda sütü üretim miktarı da düşüyor. Manda sütü üretim miktarı son rakamlara göre 60 bin tonlara düşmüş vaziyette Türkiye çapında. Buda manda ırkının kaybolması anlamına gelebilir. Bu sütten mahrum oluyoruz anlamına gelebilir. Bu bakımdan manda yetiştiriciliğinin önemsenmesi gerekir. Türkiye’de manda sütü üretiminin daha da arttırılması gerekir. Çünkü ürün çeşitliliği gıda üretim yelpazesinde büyük önem taşır” ifadelerini kullandı.
“Bolu’da Üretilen Miktar Çok Azalmış”
Batı Karadeniz bölgesinde manda yetiştiriciliğine uygun arazilerin olduğunu söyleyen Coşkun, “Bölgemizde geçmişte üretim daha fazla iken bugün baktık yok olma derecesine gelmekte. Bolu’da üretilen miktar çok çok azalmış. 300 tona düşmüş yıllar itibari ile. Düzce’de buna benzer bir rakam var. Zonguldak’ta rakam daha da düşmüş. Bolu’da olsun, Zonguldak’ta olsun, Bartın’da olsun Düzce, Sakarya gibi bu bölgede potansiyel tarım arazilerimiz bu iş için uygun olan arazilerimiz değim yerinde ise boş. Bu arazileri de bir başka şekilde değerlendirmek mümkün olmayabilir” şeklinde konuştu.
“Manda Sütü İnek Sütünden Çok Üstün Bir Süt”
Özellikli sütlerin yok olma seviyesine gelmeden önce bir takım önlemler alınması gerektiğini ifade eden Coşkun, “Bu bakımdan böyle kıymetli bir sütün böyle değerli bir sütün üretilmesinde manda yetiştiriciliğine dikkat çekmek gerekir. Önemini biraz daha kavramamız gerekir. Aksi halde belki yıllar sonra bu sütten de mahrum kalacağız. Sofrada çeşitlilik beslenme bakımından büyük önem taşır. Manda sütünü inek sütüyle kıyasladığınız zaman bir takım özellikleri bakımından inek sütünden çok üstün bir süt. A vitamini bakımından zengin, protein bakımından zengin. Yağ bakımından daha zengin. Kalsiyum bakımından zengin. Bağışıklık maddelerini bünyesinde daha fazla bulundurması açısından önemli. Dolayısıyla devletimizde, tarım bakanlığımızda özellikli sütlerin üretimine teşvikte veriyor. Tüm bir sistem içerisinde çiftçimizin de, resmi kurumlarımızın da bakanlığımızın da bu konuya biraz daha fazla eğilip hem manda sütünü hem keçi sütünü artırmamız önem taşıyor. İnek sütü noktasında fena bir düzeyde değiliz üretim giderek artıyor. Özellikli sütlerimizde yok olma seviyesine gelmeden önce bir takım önlemler almamız gerekiyor” dedi.
