Fertlerin ve milletlerin hayatları içinde zamanlar, zaman içinde anlar vardır. İnsan dünyaya geldiği andan itibaren bir yaratıcının koruması altında olduğunu düşünerek yaşar. Zira insan arzu, iştah ve arzuları sonsuz olmasına karşılık oldukça zayıf olarak yaratılmıştır. Bu zayıflığı ona Allah’a yakınlaşma, yaklaşma ve O’na sığınma hissi ve düşüncesi sağlamıştır. Diğer taraftan özgürce kendisini gerçekleştirebilmesi de O’na yönelmesiyle mümkün olacaktır. Çünkü özgürlük maddeye bağlanmada değil Mutlaka yönelmede gerçekleşecektir.
Zayıf olarak yaratılan insanın yaşamasına imkân verecek limanı dua ve ibadettir. Bunlar öncelikle inancın bir gereği olmakla birlikte ameller niyetlere göredir hükmü mucibince niyete bağlıdır. Niyetin halisane olması hem bireysel hayatın mutluluk içinde geçmesini sağladığı gibi hem de toplumsal hayatın barış, huzur ve dostluk içinde devam etmesini sağlayacaktır.
Kemale ermemiş olan beşer şaşar, Olgunlaşan insan ne yazık ki dünya gaileleri içinde unutur. Dinin ritüelleri olan ibadetler bu unutkanlıklardan kurtulup özümüzü hatırlamamıza, Allah’a yönelmemizi sağlar. Onun için başı rahmet, ortası mağfiret sonu günahlardan kurtuluş olarak nitelenmiş bir Ramazan’ı eda etmenin mutluluğu ile Bayrama ulaştık. Nerede eski bayramlar diye hayıflanarak hatıralarımızı canlandırdığımız demlerde, esasen üzüntümüzün sebebi geçen bayramlardan ziyade ömrümüzden eksilen anlar ile geçen zamanların hakkıyla yaşanamamış olmasıdır bence. Yahya Kemal Beyatlı da böyle bir özlemi mısralarında dile getirir.
Artarak gönlümün aydınlığı her saniyede
Bir mehâbetli sabah oldu Süleymâniye`de
Kendi gök kubbemiz altında bu bayram saati,
Dokuz asrında bütün halkı, bütün memleketi.
…..
Ulu mâbed! Seni ancak bu sabah anlıyorum;
Ben de bir vârisin olmakla bugün mağrûrum;
Bir zaman hendeseden âbide zannettimdi;
Kubben altında bu cumhûra bakarken şimdi,
Senelerden beri rüyâda görüp özlediğim
Cedlerin mağfiret iklîmine girmiş gibiyim.
Dili bir, gönlü bir, îmânî bir insan yığını
Görüyor varlığının bir yere toplandığını;
Büyük Allah`ı anarken bir ağızdan herkes
Nice bin dalgalı Tekbîr oluyor tek bir ses;
Yükselen bir nakaratın büyüyen velvelesi,
Nice tuğlarla karışmış nice bin at yelesi!
Keşkelerle geçen insan ömrü mutluluğu elbette Sonsuz’da bulacak; tevekkül ve takdire rıza göstererek gayretiyle dünyasını garantiye alırken rıza ve itaatiyle kulluğun gereğini yerine getirerek manevi mutluluğun şahikalarında Anka olacaktır. İşte insan madde ve manasıyla, beden ve ruhuyla nefsani labirentlerinde kaybolmadan yolunu bulacaktır. Dünyevi mükâfatların fertten kitleye oradan birliğe ulaşmanın yollarından biri olan bayramlar sevgi, barış, sevinç, mutluluk ve kardeşliktir. Yaptığımız ibadetlerin bir karşılığı, azığımızı paylaşmamızın sevinci, yardımlaşmamızın gururu, yaptığımız sılayı rahimin mutluğudur. Ey Allah’ın kulları kardeş olunuz tavsiyesinin ete kemiğe bürünmesidir.
Alvarlı Efe Hazretlerinin şu iki kıtasıyla satırlarıma son verirken Ramazan Bayramınızı tebrik ederim. Can bula cananını
Bayram o bayram ola
Kul bula sultanını
Bayram o bayram ola
Hüzn-ü keder def ola
Dilde hicab ref ola
Cümle günah aff ola
Bayram o bayram ola
