Yasin ŞEN
Yazarın Diğer yazıları DÖRTDİVAN'A KAR YAĞIYOR İŞİ KOLAY KILMAK ABANT'TA BİR GÜN BOLU'NUN MANTARLARI BOLU'DA BABA HIZIR MAKAMLARI KİTABININ ÖNSÖZÜ SARI MÜDERRİS'İN AŞKI ŞİİRİ YAZMAK MI, YAZMAMAK MI? ESENTEPE'DE KARLI BİR GÜN AT ÜZERİNDE AVLÂ TUTMAK SEBEN NOTLARI KIBRISCIK NOTLARI YALANA DÂİR KIBRISCIK ve SEBEN'E YOLCULUĞUN DESTANI Bolu Çalışmaları, Eserler! DÖRTDİVAN'IN VASFINDA ARGUNŞAHİN'E SESLENİŞ UYAN GÖZLERİM DÖRTDİVAN KÜLTÜRÜ ÜZERİNE DR. YASİN ŞEN'LE SÖYLEŞİ BU ŞİİRLER DÖRTDİVANLI HİLMÎ'YE Mİ AİT? YAPARLI BOYUNUN OĞUZ BOYLARINA ÇAĞRISI ABANT'TA MELÂL VAKTİ GÜZEL BOLU'YA SORULAR SEYREYLEDİM BOLU SENİ HER YANI GÜZEL BOLU'YA BOLU'YU GEZERKEN SEVİYORUM SENİ BOLU OĞUZ'UN DİYARI DÖRTDİVAN'A ABANT'TA VAKİT BOLULU ŞAİRLERİN KAYIP ŞİİRLERİ YÜRÜMEYE DAİR KİTABININ ÖNSÖZÜ BOLU'DA YAŞAMAK... BOLU'NUN GÜZEL İNSANLARI GEREDE'DE DUA MECMUALARI DÖRTDİVAN SİSLİ YEDİGÖLLER'DEKİ ŞELALEYE YEDİGÖLLER'E DERDE DERMAN YEDİGÖLLER YOLUM YEDİGÖLLER'E DOĞRU BİR NEFES BOLU GÜZEL GÖLCÜK GÖLCÜK: HENÜZ YAZILMAMIŞ BİR ŞİİR YAZA YAZA BİTİREMEM BU DÜNYADAN GEÇERKEN İSHAK REİS'İN ŞEHADETİ GEREDE PANAYIRI KÖYÜNÜ ÖZLÜYOR MUSUN? EĞİTİMLE ve KİTAPLA İLGİMİZ DENİZLERDEN GEÇMEK FINDIK MÂNİLERİ FINDIK TOPLAMAK FINDIKTAYIM GÜZEL BOLU'YA GEÇİYORUZ ŞU DÜNYADAN İNSANIN NEYİ VAR? KÜRÜN MOTORUNA GERO MÂNİLERİ BEKLENMEYEN ZAMLAR REKTÖRNÂME HİMMET HACI BAYRAM VELİ ANKARA'NIN YOLLARINDA ANKARA'NIN SICAĞINDA DANİŞMENT GAZİ ve ASKERLERİNİN ŞEHADETİ HÖNGÜL MÂNİLERİ KİRMİT MÂNİLERİ RAMAZAN DEDE'YE ŞİİRLER RAMAZAN DEDE'YLE İLGİLİ MENKIBELER RAMAZAN DEDE'YE DÂİR HALK İNANIŞLARI RAMAZAN DEDE'YE DÂİR DÜŞÜNCELER RAMAZAN DEDE'NİN KARDEŞLERİ OLDUĞU RİVAYET EDİLEN GEREDELİ ERENLER RAMAZAN DEDE RAMAZAN DEDE KİTABININ ÖNSÖZÜ ESENTEPE GEREDE'Yİ SEVMEK BOLU İÇİN… SÖZLÜ KÜLTÜRÜMÜZ GEREDE MÜFTÜSÜ MUHAMMED SADEDDİN EFENDİ (1808-1880) KÜRÜN MÂNİLERİ CEVDET CANBULAT'IN DÖRTDİVAN'A HİZMETİ NAHCİVAN'LA DÖRTDİVAN (BOLU) ARASINDA KÜLTÜR KÖPRÜSÜ SEBUHİ HASANOV'LA DÖRTDİVAN'DA BİR GÜN GEREDE KÜLTÜRÜNDEN DERLEMELER GEREDE LİSESİ KÜLTÜR-SANAT DERGİSİ AYVADİBİ ŞİFALI SUYU SARIALAN YAYLASI SARIALAN YAYLASI'NA DOĞRU BATIL İNANIŞ DEYİP GEÇEMEZSİNİZ GEREDE MANİLERİ GEREDE'DE İLÂHÎ SÖYLEME GELENEĞİ DÖRTDİVAN'IN KUŞLARI ULUSU'YUN CEVABI ULUSU'YA SORULAR ULUSU'YUN VASFINDA ULUSU'YUM ULUSU ÜZERİNE MUTLULUK VERİCİ DÜŞÜNCELER ULUSU'YUN YANINDA OĞUZ'UN YAPARLI BOYUNUN DESTANI KÖROĞLU HANGİ OĞUZ BOYUNA MENSUPTUR? HAYAT BİR FİLM Mİ? DÖRTDİVAN VE MENGEN'DE BİR HIDRELLEZ GÜNÜ HIDRELLEZ DÖRTDİVAN EVLİYALARINDAN HİSAR ERENLERİ DÖRTDİVANLI ÂŞIK AHMED'İN LEYLEK ŞİİRİ SERVET YÜKSEL'İN ŞİİRİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER SAHAFLAR ve KİTAPLAR BEYANINDA DÖRTDİVAN'DA EREN KÜLTÜRÜ GÖRÜNMEYEN DAĞIN ARDI DÖRTDİVAN'DA HACI SALAVATLAMA GELENEĞİ ve DÖRTDİVANLI HİLMÎ'NİN “ELVEDA” ŞİİRİ DÖRTDİVAN AKŞAMLARI GEREDE'DE ŞİİR KÜLTÜRÜ ve GEREDELİ ŞAİRLER DÖRTDİVAN'IN ŞİİR MİRASI ve DÖRTDİVANLI ŞAİRLER DÖRTDİVAN'IN KAYIP BESTELERİ DÖRTDİVAN'DA BULUNAN BİRKAÇ ASIRLIK BİR KILIÇ AMANLAR'DA ZAMAN GEREDE'DE YAZMA ESERLER DÖRTDİVAN'DA KAR VE SİS BOLU DÜŞÜNCELERİ TAPDUK BABA YASTIKLI ÖĞRENCİ DESTANI GÜZEL GEREDE DÖRTDİVAN'DA TESPİT EDİLEN TÜTÜNLE İLGİLİ BİR MANZUME DÖRTDİVAN'DA DEFTER TUTMA GELENEĞİ ve YALACIK KÖYÜ DEFTERLERİ GEREDELİ FİGÂNÎ'NİN YENİ BİR ŞİİRİ Mİ? RAMAZAN DEDE DÖRTDİVAN'DAN DENİZKIZI HİKÂYELERİ BOLU'YA BAHAR GELDİ TÜRKİYE'NİN YÜZÜNCÜ YILINA BOLU BİR SEVDA GEREDE MASALLARI SORDUM SARI ÇİĞDEME BÜRMECİ YAYLASI (YAĞBAŞLAR - KABAKLAR YAYLASI) MURSALLAR YAYLASI ve MURSALLAR ALADAĞI SORKUN ALADAĞI (YUKARI YAYLA) (SORKUN KÖYÜ) MARAŞ DEPREMİ SORKUN AŞAĞI YAYLASI (GÖLLÜ YAYLA) KENDİMDEN KENDİME DÜĞER AŞAĞI YAYLASI (YUKARIDÜĞER-AŞAĞIDÜĞER YAYLASI) KURUCAKÖY AŞAĞI YAYLASI (KURUCAKÖY ALADAĞI) DÖRTDİVAN OVASINDA TRAKTÖRLE GİDEN ABICANIN DESTANI YALACIK ALADAĞI (YALACIK KÖYÜ) SÜLLER - SEYİTALİLER ALADAĞI (YUKARI YAYLA) OĞUZ BOYLARININ BOLU'YA GELİŞİNİN DESTANI GÖBÜLER AŞAĞI YAYLASI ÇAVUŞLAR ALADAĞI (ÇİMENCİK YAYLASI) ÇİTLER AŞAĞI YAYLASI (ÇİTLER MAHALLESİ) ÇARDAK AŞAĞI YAYLASI ve ÇARDAK ALADAĞI YALACIK-SÜLELER-SEYİTALİLER AŞAĞI YAYLALARI KARAKOZ YAYLASI (CEMALLER KÖYÜ) KILIÇLAR AŞAĞI YAYLASI SÖĞÜTLÜ YAYLASI (ADAKINIK MAHALLESİ) ESKİLER SATARIM ÇAVUŞLAR AŞAĞI YAYLASI (KARAEVLİ YAYLASI) GÖBÜLER ALADAĞI (YUKARI YAYLA) GÜCÜKLER YAYLASI KARAÇAYIR YAYLASI (DOĞANCILAR KÖYÜ) BÜNÜŞ YAYLASI (GÖL YAYLA) (AŞAĞI YAYLA) ÇALKÖY ALADAĞI DÜLGER AŞAĞI YAYLASI DÜLGER ALADAĞI / DÖRTKAPILI ADAKÖY YAYLASI-AKÇABEYLER YAYLASI YAYALAR YAYLASI SAYIK ALADAĞI (ÇUKURCA YAYLASI) SAYIK AŞAĞI YAYLASI ORTAKÖY KİRAZLI YAYLASI YASLIÇALI YAYLASI (ORTAKÖY ALADAĞI) EKLİCE YAYLASI (ORTAKÖY YAYLASI) SAKIZLI ÖĞRENCİ DESTANI ÇETİKÖREN KİRAZLI YAYLASI ÇETİKÖREN ALADAĞI (ÇETİKÖREN KÖYÜ) BIÇKI YAYLASI (SORKUN KÖYÜ) DÖRTDİVAN'DA YÜRÜRKEN AKTAŞ YAYLASI (BÜNÜŞ ALADAĞI) DÜĞER ALADAĞI DELLER YAYLASI (EKİNLİ YAYLA) DÜVEYİ KAYBEDEN ABICANIN DESTANI SEYRİCEK YAYLASI (ADAKINIK-DEVECİLER-ÇİTLER ALADAĞI) SÜMME YAYLASI (DEVECİLER MAHALLESİ) YAYLA DÜŞLERİ ÇİÇEKLİ YAYLA HOKHOK YAYLASI BOLU'DA YAŞAMAK KİRAZLI YAYLA KADILAR ALADAĞI KARAPINAR YAYLASI ve AMANLAR MESİRE ALANI YENİÇAĞA GÖLÜ SORKUN ALADAĞI DÖRTDİVAN YAYLALARI SEYRİCEK YAYLASI DÖRTDİVAN YAYLALARI KİTABININ ÖNSÖZÜ SESVEREN KAYASI BOLU'DAN DÖRTDİVAN'A SÜMME YAYLASI AKŞEMSEDDİN'İN OĞLU HAMDULLAH HAMDİ ÇELEBİ BOLULU İBRAHİM ŞEVKİ EFENDİ 15. Yüzyıl'da Bir Mutasavvıf GÖYNÜKLÜ SEFERŞÂH BOLU'DA BAYRAMÎLİK VE BIÇAKÇI ÖMER DEDE GEREDE BİLMECELERİ İNSAN-I KÂMİL GEREDE YILDIRIM BEYAZIT CAMİİ ve VAKIFLARI - 2 GEREDE YILDIRIM BEYAZIT CAMİİ ve VAKIFLARI - 1 BOLULU ŞEHİT MUTASAVVIF ABDULLAH BEY BOLULU ŞAİR MUTASAVVIF MUHAMMED ZÜHDÎ BEY BOLULU DERVİŞ İBRAHİM HİLMÎ BEY BOLULU HASAN HAKKI EFENDİ'NİN DİVANI NEREDE? DÖRTDİVAN'IN GÖKDEDELERİ Ümmî Kemâl Dervişi EMRE DEDE ŞEYH HÜSEYİN EFENDİ DÜLDÜL MEVLÜT'E AİT YENİ KAYITLAR KASIĞI YAZMA ÂŞIK AHMED-İ DİVÂNÎ DÖRTDİVANLI MI? KÖROĞLU DİYÂRI DÖRTDİVAN'DAN.. DÖRTDİVAN ÇAVUŞLAR CAMİİ BELGESİ AKYEL'E GİDİLDİ DÖRTDİVAN'IN ULULARI DÖRTDİVAN'DAKİ BAZI YER VE MEVKİ ADLARI ÜZERİNE ALAZLAMA ABICANIN DİLİNDEN DÖRTDİVAN EVLERİ SERVET YÜKSEL'E AĞIT SERVET YÜKSEL'İN ŞİİRLERİNDE KÖROĞLU DÖRTDİVAN'DA KÖROĞLU'NUN İZLERİ - 2 DÖRTDİVAN'DA KÖROĞLU'NUN İZLERİ - 1 GEREDELİ ABDULLAH EFENDİ'NİN OĞLU SEYYİD AHMED EFENDİ SERVET YÜKSEL DÖRTDİVAN'DAN YENİ DERLEMELER - 5 GÖRÜNÜR KÖROĞLU'NUN DİLİNDEN GEREDE VE DÖRTDİVAN'DAN HİKÂYELER DÖRTDİVAN'IN DAĞLARI'NA DÖRTDİVAN'DAN YENİ DERLEMELER - 4 DÖRTDİVAN'DAN BOLU'YA GİDİŞ DESTANI DÖRTDİVAN MANİLERİNİN BELGE DEĞERİ GEREDE'DEN... DÖRTDİVAN'DA OĞUZ BOYLARININ İZLERİ DÖRTDİVAN'DAN YENİ DERLEMELER - 3 DÖRTDİVAN'DAN YENİ DERLEMELER-2 (Hikâyeler) DÖRTDİVAN'DAN YENİ DERLEMELER-1 DÖRTDİVAN'DA AĞAÇ ve DAĞ KÜLTÜ DÖRTDİVAN'DAN ANEKDOTLAR DÖRTDİVAN'DA MUHAMMEDİYE ve AHMEDİYE OKUMA KÜLTÜRÜ DÖRTDİVAN'DA CÜMLE MEVLİTLERİ DÖRTDİVAN ÇAVUŞLAR CAMİİ'NDEKİ İKİ KİTABE BOLU FAKILAR YAYLASI GEREDE MÜFTÜSÜ MUHAMMED RÂŞİD EFENDİ MUDURNULU HALİL RAHMÎ EFENDİ GEREDELİ ŞEYH ABDULLAH EFENDİ MUSTAFA SAFÎ EFENDİ'NİN OĞLU MEHMED FÂİK EFENDİ GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HALİFELERİ-4 GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HALİFELERİ-3 GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HALİFELERİ-2 GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HALİFELERİ-1 EVVEL ZAMANDA GEREDE DÖRTDİVAN'A DÖRTDİVAN'DA TESPİT EDİLEN BİR CÖNK ÜZERİNE DÖRTDİVAN CÖNKLERİ DÖRTDİVANLI HİLMÎ'NİN MEZARI HÂL PAZARI ESKİÇAĞA'DA BİR KAHVEHANE ERTUĞRUL GAZİ DESTANI SERVET YÜKSEL'İN ARDINDAN ŞAİRİN ÖLÜMÜ Şair Servet Yüksel'e... BİR BARDAK ÇAY GİBİ SÖZE DÂİR ÇOCUKLARA GÖNÜL SANA NE GEREK ÖLÜM YEŞİL SIFIR İKİ DÖRTDİVAN OVASI ERENLER'DE VAKİT GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN TORUNU ŞEYH HAFIZ HALİL EFENDİ (v.1904) GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN ÇOCUKLARI GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN MENKIBELERİ GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN VEFATI ve SONRASI GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'YE İZAFE EDİLEN HALİLİYYE GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN TÜRBESİ VE TEKKESİ - II GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN TÜRBESİ VE TEKKESİ - I GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HAYATI - II GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ'NİN HAYATI - I BAZI KAYNAKLARIN IŞIĞINDA GEREDELİ HACI HALİL EFENDİ DÖRTDİVAN ÇİÇEKLERİ - 2 DÖRTDİVAN ÇİÇEKLERİ - 1 GEREDE GÜZELLEMESİ YOL DÜŞÜNCELERİ – 3 “ERENLER'E DOĞRU” GEREDE'DEN DERLENEN HİKÂYELER YUNUS EMRE VE TÜRKÇE YILI MÜNASEBETİYLE BAZI DÜŞÜNCELER GEREDELİ FİGÂNÎ ÂŞIK DERTLİ RAMAZAN'A VEDÂ DÖRTDİVAN'DAN RAMAZAN MANİLERİ YOL DÜŞÜNCELERİ-2 BOLU'DA BAHAR SARI MÜDERRİS SİNAN EFENDİ'NİN ŞİİRLERİ BOLU ERENLERİNDEN SARI MÜDERRİS SİNAN EFENDİ ÜMMÎ KEMÂL DERVİŞLERİ AMERİKAN'IN ZEVÂLİNE MENGENLİ İKİ SÛFÎ-ŞAİR: ŞEYH İSA MAHVÎ VE OĞLU SALİH MUHAMMED SAHVÎ MENGEN'DEKİ BABA HIZIR TÜRBESİ MENGEN'DEKİ SARIKIZ TÜRBESİ MENGEN'DEKİ YUNUS EMRE MAKAMI YOL DÜŞÜNCELERİ – 1 “YUNUS EMRE'NİN MENGEN'DEKİ MAKAMINA DOĞRU” AKŞEMSEDDİN HAZRETLERİ (1389-1459) TINGIR ELEK TINGIR SAC YAYLA YOLUNDA RAMAZAN DEDE HAYREDDİN-İ TOKADÎ DÖRTDİVAN KÜLTÜRÜNE HİZMET EDENLER - II DÖRTDİVAN KÜLTÜRÜNE HİZMET EDENLER - I MURSALLAR KALESİ BU ESERLER BOLU'DA MEDFUN ÜMMÎ KEMÂL'E Mİ AİT ? ALADAĞLAR DÖRTDİVAN'DAN EFSANELER VE MENKIBELER CEPHEYE GİDENLERE.. BABA HIZIR'IN MEZARI DÖRTDİVAN'DA HIDRELLEZ KÜLTÜRÜ KÖROĞLU AMANLAR'DA YÜRÜMEK HAYREDDİN-İ TOKADÎ HAZRETLERİNİN HUZÛRUNDA AMANLAR'DA BİR ŞEHİR HARABESİ Mİ VAR? EVLİYALAR BURCU BOLU DÖRTDİVAN'DA SİS VARDI HACI BAYRAM-I VELÎ ve ÜMMÎ KEMÂL DÖRTDİVAN MANİLERİ - III DÖRTDİVAN MANİLERİ - II DÖRTDİVAN MANİLERİ - I DÜLDÜL MEVLÜT'TEN DERLEMELER - II DÜLDÜL MEVLÜT'TEN DERLEMELER - I DÜLDÜL MEVLÜT DÖRTDİVAN KÜLTÜR ATLASI'NIN YAYINLANMASI ÜZERİNE DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (T – Z) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (O - Ş) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (K - N) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (G – İ) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (D – F) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ (A - Ç) DÖRTDİVAN SÖZLÜĞÜ HAKKINDA DÖRTDİVAN DÜĞÜNLERİNDE NAGIL, MANİLER VE TÜRKÜLER DÖRTDİVAN DÜĞÜNLERİNDE OYNANAN OYUNLAR DÖRTDİVAN DÜĞÜNLERİ - II DÖRTDİVAN DÜĞÜNLERİ - I DÖRTDİVAN'DAN DERLENEN DEYİMLER - II DÖRTDİVAN'DAN DERLENEN DEYİMLER - I DÖRTDİVAN'DAN DERLENEN ATASÖZLERİ - II DÖRTDİVAN'DAN DERLENEN ATASÖZLERİ - I DÖRTDİVAN'DA KIRKLAR MAKAMI DÖRTDİVAN'DA YAKI YAKMA GELENEĞİ DÖRTDİVAN'DAN HİKÂYELER-2 DÖRTDİVAN'DAN HİKÂYELER DÖRTİVAN'DA DOĞUM VE ÖLÜMLE İLGİLİ ÂDETLER DÖRTDİVAN TARİHİ DÖRTDİVAN DA ÇOCUK OYUNLARI YUKARIDÜĞERLİ ŞIH AHMED EFENDİ GÖBÜ DEDE DÖRTDİVAN HALK KÜLTÜRÜNDE KURT DÖRTDİVAN'DA YAYLACILIK FERFENE GÖDE GÖDE BEDDEM DÖRTDİVAN'DA HALK TAKVİMİ DÖRTDİVAN'DA HALK İNANIŞLARI DÖRTDİVAN BİLMECELERİ KÖROĞLU - II KÖROĞLU - I EYÜP ŞAHİN VE NÂMDÂR KÖROĞLU DESTANI-II EYÜP ŞAHİN VE NÂMDÂR KÖROĞLU DESTANI DÖRTDİVANLI HİLMÎ'NİN SANATI VE ŞİİRLERİ-II DÖRTDİVANLI HİLMÎ'NİN SANATI VE ŞİİRLERİ-I DÖRTDİVANLI HİLMÎ'NİN HAYATI DÖRTDİVAN'DA ÂŞIK RÜMÛZÎ DİYE BİR ŞAİR YAŞADI MI? DÖRTDİVAN'DA GELENEKSEL VE DİNÎ MÛSİKÎ BABA HIZIR DÖRTDİVAN'DA DÖRTDİVAN'DA BABA HIZIR MAKÂMI ÜMMÎ KEMÂL'İN TÜRBESİ ETRAFINDA GELİŞEN UYGULAMALAR ÜMMÎ KEMÂL'İN TÜRBESİNİ ZİYÂRETLER ÜMMÎ KEMÂL'İN KABE'YLE İLGİLİ MENKIBELERİ Aladağlar'da Ümmî Kemâl ÜMMÎ KEMÂL'DEN BİR MENKIBE ÜMMÎ KEMÂL KİMDİR 2 ÜMMÎ KEMÂL KİMDİR 1 BİR DÖRTDİVAN AKŞAMI Sonbahar Düşünceleri ve Kavak Ağaçları BİR GÜN HİMMET DEDE'DE KARABAĞ HASRETİ HİMMET DEDE TÜRBESİ HİMMET DEDE ŞIH ŞEHRİBAN DÖRTDİVAN DÜŞÜNCELERİ Dörtdivan'ın Sümme Yaylası'ndaki Harabeler DÖRTDİVAN İSMİNİN KAYNAĞI DÖRTDİVAN ve ALADAĞLAR EVLİYA ÇELEBİ DÖRTDİVAN'DA DÖRTDİVAN KÜLTÜR ATLASI NASIL HAZIRLANDI? BİR DÖRTDİVAN KÜLLİYATI YAYINLAMAK MÜMKÜN MÜ? DÖRTDİVAN KÜLTÜRÜNE DÂİR
18 Nisan 2022 Pazartesi
BOLULU ŞEHİT MUTASAVVIF ABDULLAH BEY
BOLULU ŞEHİT MUTASAVVIF ABDULLAH BEY
Abdullah Bey, Menâkıbnâme-i Mustafa Safî müellifi İbrahim Hilmî Bey’in küçük kardeşidir. Babası Hasan Hakkı Efendi Mustafa Safî Efendi’nin dervişlerindendir. Kendisi de henüz onsekiz yaşındayken Mustafa Safî Efendi’ye derviş olmuştur.
Kendisinde birçok acayip hâller görüldüğünü ağabeyi İbrahim Hilmî Bey kaydetmektedir. Bir yerde şöyle demektedir:
“Kendisinde nice acayip hâller ortaya çıkmıştı. Bundan başka bir derecede keşfi açılmıştı ki, hangi mezara uğrasa ölülerin hâllerine vâkıf olurdu. Ve çok olurdu ki, gönül ehli kimselerin vefatlarından sonra alenen onlarla konuşarak hâllerine vâkıf olurdu. Ve eğer şüphesi olursa ya saadet sahibi Peygamber efendimiz hazretleri taraflarından veyahut Safî Efendimiz tarafından işaret buyrulup şüphesini hallederdi.”
Menâkıbda Abdullah Bey hakkında buna benzer başka bazı hâller de mevcuttur. İbrahim Hilmî Bey, onun yirmi yaşında Mustafa Safî Efendi’den tac-ı şerif giydiğini ifade etmektedir. Menâkıbda kendisi tanıtılırken onun şehit oluşuna dair şu bilgiler yer almaktadır:
“Ömrü oldukça dünya işlerinden bir şeye karışmayıp mahviyet ve yüce tarikatta istikâmet ederdi. Küçük yaşlarından beri hiçbir halveti terk etmemişti ve genelde cem hâlinde olurlardı. İki defa riyazet ve dikkatle erbain çıkarmışlardı. Zahir suretinde görünürlerdi fakat akl-ı me‘âdı (uhrevî aklı) bir mertebedeydi ki, kendisiyle dünya işlerinden istişare olunsa zahiren uygun cevaplar verip susardı. Ve zikir esnasında çok zaman kendisine cezbe gelerek mest ve hayran kalırdı. Öyle bir takvası vardı ki, kendisini taklit etmek mümkün değildi. Yakınlarda kemâl derecelerini tamamlayıp, Rusya seferinde iki yüz yetmiş senesinde askerlerle sefere gidip hayli gazâda bulunmuştur. Hatta Silistre muhasarasında beraber olmakla daha sonra Deli Orman adlı yerde kaybolmuştur. Şimdiki halde yaşayıp yaşamadığı meçhuldür. Anladığıma göre şehit olmuştur. Hatta sefere giderken ben ve biraderim Mehmet Bey birlikte olarak Abdullah Bey’i uğurladık. O gece Bolu’ya yakın ve iki saatlik bir köyde geceleyip ertesi gün biraz daha beraber gittik. O gece kendisine nebiler sultanı ve Allah resulü, ceza gününde şefaatçi Hazret-i Muhammed Mustafa (s. a. v) efendimiz hazretleri silahlanmış oldukları halde zuhur buyurmuş: “Oğlum niçin üzülürsün. Biz de seninle beraber gidiyoruz!” diye teselli buyurduklarını ertesi gün yolda bize müjdelemiştir. Gerçi o bu kemâli Safî Efendimizin hizmetlerinde kazanıp küçük yaşta olduğu için bunlar ortaya çıkmamıştı.”
Sonuç olarak Abdullah Bey, Bolu-Aktaş Camii’ndeki türbesinde metfun Mustafa Safî Efendi’nin dervişi Hasan Hakkı Efendi’nin oğludur. Kendisi de babasının mürşidine intisap etmiş ve taç giymiştir. Ağabeyleri İbrahim Hilmî ve Muhammed Zühdî Beyler de Mustafa Safî Efendi’nin dervişleridir. Abdullah Bey, Rusya ile vuku bulan bir savaş sırasında (muhtemelen Kırım Harbi’nde ve 1854 yılı civarında) şehit olmuştur. Bazı yüksek hâllere daha hayattayken vâkıf ve sahip olmuştur.
[Kaynak: İbrahim Hilmî, Menâkıb-ı Hacı Mustafa Safî Efendi, Millet Kütüphanesi, Ali Emirî, Şer‘iyye Kısmı, No: 1111. (Alıntılar tarafımızdan sadeleştirilmiştir.) ]
Dr. Yasin ŞEN
Tüm yazarlar için
tıklayın