İRAN, PATLAMAYA HAZIR BOMBA GİBİ
Köklü bir medeniyet...
Perslere dayanan bir geçmiş...
Binlerce yıllık devlet geleneği...
Dünyanın İlk İslam Cumhuriyeti.
Evet...
Bu ülkenin adı İran...
Ülkeyi kim ya da kimler yönetiyor henüz çözemedim.
Zira birkaç güç merkezi var.
Bu yüzden karmaşık ve anlaşılması zor bir devlet İran.
Nüfüsu 83 milyon...
Halkın yüzde 40'ı, Azerbaycan Türk'ü...
Yani en az 33 milyon Türk yaşıyor İranda...
Şu anda görünürdeki en büyük düşmanı ABD.
İran'a karşı uyguladığı yaptırımlar, ülkeyi köşeye sıkıştırdı.
Enflasyon, işsizlik ve baskıcı yönetim, halkı canından bezdirdi.
Aslında İran'da halk, hemen her 10 yılda bir sokaklara iniyordu.
Talepler karşılanınca, olaylar yatışıyordu.
2017'den 2 yıl sonra da sokaklardaydı halk, Iran'da.
Üstelik her sınıftan insanla.
Daha 4 ay önceki olayları, benzine yapılan fahiş zam tetikledi.
Bizdeki karşılığıyla 50 kuruştan, 1 buçuk liraya çıkarıldı benzinin fiyatı.
Zamla birlikte ortalık karıştı.
Yüzlerce insan hayatını kaybetti.
İran devrimi dahil, her olayda ön saflarda olan Türkler, son 10 yıldaki protestolara hiç katılmadı.
Sebebi ise hep dışlanmaları oldu.
Bu yüzden son olaylarda eylemcilere, tepki bile gosterdi.
Binaları yakmayın, araçlara zarar vermeyin diye.
İran'da, daha büyük olaylardan korkuluyordu ki, Corona Virüs salgını çıktı ortaya.
Salgın, olayları şimdilik unutturdu.
Ama sadece şimdilik...
İran corono virusten en cok etkilenen ülkelerden biri.
Açıklanan rakamlara göre 5 binin uzerinde insan öldü.
Bu rakamlara hem Iran içinden, hem de dışından tepki geldi.
Gerçek rakamların 30 binin üzerinde olduğu iddia edildi.
Salgın ve devam eden ambargolar, İran ekonomisini daha da kötüleştirdi.
"Hasta adam" olarak nitelenmeye başladı.
Alınan salgın önlemleriyle ülkede çarklar iyice durdu.
İsyerleri, fabrika ve dükkanlar kapatıldı.
Ancak İran ekonomisi, hayatin durmasını kaldıracak güçte değil.
Bu yüzden ülke yönetimi Tebriz, Erdebil, Urmiye gibi Türk şehirlerinde karantinaya son verilmesi kararı aldı.
Karara, Türkler tepkili.
Salgının kucağına, 'ölüme' atıldıkları düşüncesinde..
Buna inanmak istemiyorum.
Peki ya gerçekten böyleyse!!!
Katliamdan farkı var mı sizce?
Aslında İran yönetiminin en büyük korkusu, 'denetim altına alamadığı' Türkler oldu.
Bunu cezaevlerinde bile gösterdi, İran yönetimi.
Fars kökenli tutuklular, cezaevlerinden tahliye edildi.
Ancak binlerce Türk, halâ cezaevlerinde.
İnsan hakları savunucusu Abbas Lisani, konuyu yetkililerle görüşmek istedi.
Salgın bahane edildi, engeller çıkarıldı, izin verilmedi.
Ayrıca Türk yurtlarının çoğunda sosyal medya yasaklandı.
Dış dünyayla Türklerin bağlantıları da kesildi.
Elbet insanlık, bu corona virus belasını atlatacak.
Ancak İran'da, her şey virüsten sonra daha da kötü olacak.
ABD ambargoları, artarak devam edecek.
Agresifleşen yonetimin, çifte standart uygulamaları sürecek.
Işsizlik,
Yoksulluk,
Enflasyon had safhaya ulaşacak.
Halk yeniden sokaklara inecek.
Sonuç mu?
İran patlamaya hazır bir bomba.
Sadece fitili, ateş bekliyor.
Ülkede her an, her şeyin olması mümkün.
Hatta rejimin bile değişmesi söz konusu.
İran'daki kargaşadan en çok etkilenebilecek iki ülke ise;
Azerbaycan ve Türkiye olacak.
Benden söylemesi.
Hazırlıklı olmakta yarar var...
Yüksel DEĞERCAN
