ŞAAKAŞVİLİ YİNE SAHNEDE
Bu yazımın iki kahramanı var.
Biri Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy...
Diğeri Eski Gürcistan Devlet Başkanı ve Odessa Valisi Mihail Saakaşvili..
Karşılarında ise Rusya...
Mihail Saakaşvili, Zelenskiy'in teklifini kabul etti.
Ukrayna Başbakan Yardımcısı olacak.
Tabi ki Parlamento'da, Rus yanlısı milletvekillerinin engelini aştıktan sonra.
Hadi bakalım burdan yak...
Nasıl olur da Gürcistan Cumhurbaşkanlığı yapan biri Ukrayna'ya başbakan yardımcısı olur?
Bu soruya cevap vermeden önce kısaca bu iki lideri tanımakta yarar var...
Bir de Ukrayna ile Rusya arasındaki ilişkileri hatırlamakta...
Vladimir Zelenskiy...
Ünlü bir komedyendi.
Bir dizide uzun süre cumhurbaşkanı rolünü oynadı.
Film, gerçeğe dönüştü.
2019 yılında ülkesine cumhurbaşkanı seçildi...
42 yaşında, Ukrayna'nın genç Cumhurbaşkanı...
İlk kez girdiği bir seçimi, büyük bir farkla kazandı.
Vaadleri, hayalleri ve idealleri vardı.
Aradan Tam bir yıl geçti.
Gelelim Gürcistan'ın efsanevi lideri Mihail Şaakaşvili'ye.
Gürcistan'a, 35 yaşında Cumhurbaşkanı seçilmişti.
İki dönem görev yaptı.
Rusya karşıtı, batı yanlısı bir politikacıydı.
Türkiye'ye yakınlığıyla da biliniyordu.
Reformcuydu...
Ülkede kısa sürede bozulan asayişi sağladı.
Çeteleri, rüşveti ortadan kaldırdı.
Karakolları bile saydamlık için camdan inşa etti.
Demokrasiyi geliştirmeye, gelir dağılımını düzeltmeye çalıştı.
Çok da düşman edindi.
En büyük düşmanı Putin olmuştu.
2008 yılında Rusya- Gürcistan savaşı yaşandı.
Rusya'nın kışkırttığı Güney Osetya ve Ahbazya, tek taraflı bağımsızlığını ilan etti.
Şaakaşvili, Rus yanlısı muhalefete dayanamadı.
2013 yılındaki seçimleri kaybetti.
Ülkeyi terketmek zorunda kaldı.
Daha sonra Ukrayna'da Odessa valisi oldu.
Rusya, etkisinden uzaklaşan Gürcistan'a, böyle ağır bir ders vermişti.
Rusya'nın hedefinde bu kez, Ukrayna vardı.
Oysa iki ülke, yakın akraba sayılırdı.
Aralarındaki çekişmeler eskilere dayansa da en büyük problem Sovyetler Birliği döneminde, 1932-1933 yıllarında oldu.
Sovyetler Birliği zulmünü, diğer milletler gibi Ukrayna da yaşadı.
Merkezi yönetimin kasıtlı ve yanlış politikaları sonucu, kimi kaynaklara göre, 8 milyon Ukraynalı öldü.
Ukraynalılar bunu "Açlık Felaketi" olarak adlandırdı.
"Soykırım"olarak niteledirdikleri bu olayı, Ukraynalılar hiç unutmadı.
Sovyetler Birliği sonrası, iki ülke arasında yakınlaşma ve zıtlaşmalar oldu.
2013 yılında ise Gürcistan'ın başına gelenlerin benzeri yaşandı ülkede.
Rus yanlısı Yanukoviç'in politikaları, halkı canından bezdirdi.
Bunun üzerine ülkede kargaşa yaşandı.
Rusya, desteklediği Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri'ni, Ukrayna'dan kopardı.
Tek taraflı bağımsızlıklarını ilan etmelerine sağladı.
Ukrayna'ya bağlı Kırım'ı, ilhak etti.
Ukrayna'nın Rus destekli ayrımcılarla mücadelesi, yıllarca sürdü .
Bölgede binlerce kişi öldü.
Peki Rusya, Ukrayna'dan ne istiyordu?
Neden Ukrayna'yı kıskaç altına almıştı?
Ukrayna, Sovyetler Birliği'nin (SSCB) dağılmasıyla kendine daha demokratik ve özgürlükçü bir yol çizmek istedi.
Avrupa'ya yakın olmaya çalıştı.
ABD ve Avrupa da gereken desteği verdi.
Rusya, bu duruma daha fazla göz yumamadı.
Arka bahçesi olarak gördüğü ülkelerin etkilenmesini istemedi.
Zira bu, Rusya'nın nüfuz kaybetmesi demekti.
Rusya'nın, Ukrayna üzerinden arka bahçesine mesajı netti.
"Haddinizi bilin, Batı'dan uzak durun"
Zelenskiy, işte bu zorlu dönemde geldi Ukrayna'nın başına.
İşi zordu.
Ülke içi problemler ve Rusya baskısı bunaltmıştı.
Salgın yüzünden ekonomi de sıkıntıdaydı.
Ülkede reform yapmak, demokrasiyi güçlendirmek ekonomiyi düzeltmek, topraklarını almak en büyük hedefiydi.
Bunun için, Rusya'ya kafa tutmuş bir liderin tecrübelerinden yararlanmak istedi.
Eski Gürcistan Lideri Şaakaşvili'ye ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı görevini teklif etti.
Tam da Rusya'nın ekonomik ve siyasi açıdan en zayıf olduğu dönemde.
Putin'in ülkesindeki gündemi değiştirmek için; "ikinci Sovyetler Birliği'ni kurmak mümkün" dediği zamanda..
Ukrayna Cumhurbaşkanı, Şaakaşvili'yi yanına alarak eski Sovyet ülkelerine bir mesaj mı vermek istedi?
"Artık Rusya'dan korkmayın. Rusya'nın arka bahçesi olmayın, etkisinden kurtulun" diyerek.
Yoksa ABD ve Batı da mı işin içinde?
Bu yüzden mi Ukrayna Başkanının gözü karalığı?
Sebebi her ne olursa olsun Ukrayna Cumhurbaşkanı önemli bir karar aldı.
Üstelik büyük bir tepki alacağını bile bile.
Ancak aldığı karar, parlamentoda onaylanırsa bir milat olacak.
Ya Rusya, Ukrayna ve aynı yoldan gidecek ülkelerin içişlerine bir daha asla karışmayacak.
Ya da bölgedeki devletler, Rusya'nın arka bahçesi olmaya devam edecek.
Kimin kazanacağını ise zaman gösterecek... Yüksel DEĞERCAN
